Versterking veiligheidscultuur in de zonne-energiebranche

Zonne-energie wordt gezien als primaire duurzame energiebron voor Nederland de komende jaren. TNO onderzocht welke factoren de veiligheidsbeleving en het leervermogen van werknemers in de zonne-installatiebranche beïnvloeden. En hoe deze te verbeteren zijn in het licht van de huidige energietransitie.

Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) verwacht dat Nederland tussen 2022 en 2027 bijna 30 gigawatt aan hernieuwbare energiecapaciteit van zonne-energie en windenergie op zee (Renewables 2022) toevoegt aan het energienet. Het rapport World Energy Outlook 2022 van de IEA maakt duidelijk dat de wereldwijde investering in hernieuwbare energie met meer dan de helft zal verdubbelen. De versnelling van de energietransitie verlangt meer aandacht voor veilig(er) werken in teams in deze sector. Zo zal het creëren van een veilige werkomgeving meer en systematisch onderdeel moeten gaan uitmaken van de aanleg en het onderhouden van (grootschalige) PV-installaties. Dit vraagt om het versterken van het vermogen om veilig te werken onder bedrijven als ook elektrotechnische installateurs.

Vergroten veiligheidsbeleving

Bij de aanleg en het onderhoud van grootschalige zonneparken op land spelen diverse risico’s. Zo hebben installateurs vooral te maken met procesveiligheidsrisico’s zoals brandgevaar (kortsluiting in gelijkstroom-bekabeling, DC), elektrocutiegevaar (onder spanning staande delen) en blootstelling aan gevaarlijke stoffen.

Dit onderzoek van TNO heeft diverse factoren in kaart gebracht die van invloed zijn op de veiligheidsbeleving en het leren over veiligheid. Deze zijn ondergebracht in drie niveaus:

  1. Het fundament
  2. De randvoorwaarden
  3. De uiteindelijke veiligheidsprestaties op team en individueel niveau (zie afbeelding).

Deze drie niveaus versterken elkaar in het scheppen van de noodzakelijke voorwaarden voor veilig werken bij teams die (grootschalige) PV-installaties aanleggen. In succesvolle teams wordt naar elkaar geluisterd, heeft men respect voor elkaars ideeën en wordt voortdurend getoetst of de leden nog wel op dezelfde lijn zitten voor wat betreft de uit te voeren werkzaamheden. Succesvolle teams vertalen feedback naar concrete acties ter verbetering van de werkomstandigheden. Om als team nog beter te gaan functioneren, is het verder verbeteren (in veiligheidsprestaties) vooral gericht op het laten oefenen van alle medewerkers, management en staf met sociale en interpersoonlijke vaardigheden.

Succesvolle implementatie

In het bijbehorende onderwijsraamwerk zijn vier pijlers gedefinieerd gericht op succesvolle implementatie van veilig(er) werken in teams in de zonne-energiebranche. De pijlers bestaan uit leerinterventies gericht op het specifieke ontwikkelingsniveau van de doelgroep:

  1. Fundamentversterking
  2. Van leerplek naar werkplek
  3. Leren op de werkplek
  4. Zelfstandige professionele ontwikkeling

Lees hier de uitgebreide informatie over het raamwerk in het onlangs door de NVVK gepubliceerde artikel:

Ondersteuning voor een veilige implementatie nodig?

Het veiligheidsgedrag van teams, individuen en de gehele veiligheidscultuur in een bedrijf zijn cruciaal voor een succesvol veiligheidsbeleid. TNO helpt zonne-energiebedrijven de transitie naar een meer duurzame wereld op een veilige manier te realiseren. Deze groeimarkt brengt immers potentieel nieuwe risico’s met zich mee voor de werkvloer. De aanpak van TNO helpt het veiligheidsgedrag te verbeteren afgestemd op de (leer)karakteristieken van de doelgroep. Deze aanpak maakt onderdeel uit van een bredere gedragsaanpak waarin samen met medewerkers interventies worden ontwikkeld en toegepast. Samen met uw organisatie ontwikkelt TNO praktische en effectieve gedragsmaatregelen gericht op veilig en gezond werken.

Wilt u samenwerken met TNO? Neem contact op.